Ασφαλιστικός και Φορολογικός Οδηγός 2016

Μέσα σε εννέα μήνες, από τον περασμένο Αύγουστο μέχρι τον Μάιο του 2016, η κυβέρνηση υιοθέτησε στην Βουλή τόσα μέτρα που συγκρίνονται μόνο με όλα τα μέτρα του α’ και β’ μνημονίου μαζί (περίοδος 2010-2014). Επιβαρύνουν δυσανάλογα τους εργαζόμενους και συνταξιούχους γιατί  έρχονται και αθροίζονται σε ήδη σκληρά μέτρα, σαν επιστέγασμα μιας αντιλαϊκής πολιτικής που εφαρμόζεται για 7^ο συνεχές έτος. Με τα μέτρα αυτά, ανατρέπονται συνολικά οι οικονομικοί και κοινωνικοί προγραμματισμοί κάθε οικογένειας. Ειδικά με τα μέτρα στο ασφαλιστικό και το φορολογικό τα οποία πλήττουν κάθε εργαζόμενο.

Μπροστά σε αυτές τις ανατροπές η ΟΜΕ/ΕΥΔΑΠ, σε συνεργασία με εξειδικευμένους συνεργάτες, συνέταξε ένα «Οδηγό Επιβίωσης» με όλες τις αλλαγές που δρομολογήθηκαν, πώς αυτές επηρεάζουν τα οικονομικά μας, τι σχεδιασμούς πρέπει να κάνουμε προκειμένου η σύνταξη να βγει με τις λιγότερες δυνατές απώλειες, τι θα μείνει ως διαθέσιμο εισόδημα μετά την  άμεση και κυρίως έμμεση φορολογία.

Η Ομοσπονδία μας με αυτόν τον τρόπο συνεχίζει να ενημερώνει άμεσα και τεκμηριωμένα τους εργαζόμενους μέλη της, μετά τις αναλυτικές ανακοινώσεις για τα όρια ηλικίας που προηγήθηκαν το 2015 τώρα, με ειδικές μελέτες για τον υπολογισμό της σύνταξης και τις φορολογικές επιβαρύνσεις, προκειμένου έτσι να αποφεύγονται άσκοπες δαπάνες και περιττή ταλαιπωρία. Και αυτό γιατί οι ενημερωμένοι πολίτες είναι οι καλύτεροι σύμμαχοι για αποτελεσματικούς αγώνες.

Η ΟΜΕ/ΕΥΔΑΠ σας εύχεται καλή ανάγνωση και δεσμεύεται ότι σε τακτά χρονικά διαστήματα μέσα από το site της Ομοσπονδίας μας ( www.eydap-ome.gr ) θα σας παρέχουμε ανάλογες αναλύσεις και χρηστικά θέματα που ΜΑΣ ΑΦΟΡΟΥΝ ΟΛΟΥΣ.

Για την Ομοσπονδία Εργαζομένων Ε.ΥΔ.Α.Π.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ	Ο ΓΕΝ.ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Σινιώρης Γιώργος	Κιόσης Χρήστος

 

Τι περιλαμβάνει το νέο Ασφαλιστικό

Ένα εντελώς νέο καθεστώς ισχύει στην χώρα μας από τις 12 Μαίου2016 με την δημοσίευση του ασφαλιστικού και φορολογικού νόμου 4387/16. Και αυτός ο νόμος ήρθε σαν αναγκαίο (κακό) συμπλήρωμα του γ’ μνημονίου (ν.4336/15) που ψηφίστηκε στη Βουλή στις 13/8/2015 και με το οποίο αυξήθηκαν όλα τα συνταξιοδοτικά όρια ηλικίας. Ακόμη και τα θεμελιωμένα δικαιώματα. Με την καθιέρωση (τον περασμένο Αύγουστο) νέων ορίων ηλικίας στο 67ο έτος ή στο 62ο με 40 χρόνια ασφάλισης και 35 για όσους είχαν 25ετία το 2010.

 Με τον νέο νόμο:

1. Τίθεται πλαφόν στα 1.300 ευρώ συνολικών αποδοχών στις ήδη καταβαλλόμενες (κύριες και επικουρικές) συντάξεις (περίπου 1170 καθαρά). Πάνω από αυτό το όριο θα γίνουν περικοπές (μόνο) στις επικουρικές. Καθώς όμως απαιτούνται περικοπές πάνω των 350 εκ. ευρώ, αναμένεται οι περικοπές να φτάσουν ακόμη και πάνω από 30% στις επικουρικές. (Οι λεπτομέρειες θα περιλαμβάνονται σε αναλυτική εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας).
2. Οι εισφορές για τους ήδη εργαζόμενους και στην περίπτωση που δεν ασκείται άλλη δραστηριότητα, δεν αλλάζουν. Θα συνεχιστεί η καταβολή του 6,67% (για κύρια σύνταξη), συν 13,33% για τον εργοδότη, το επασφάλιστρο για τα ΒΑΕ, συν τις εισφορές υγείας, επικούρισης και εφάπαξ.
3. Εάν υπάρχει και άλλη (παράλληλη) δραστηριότητα αυτή πλέον δεν θα ασφαλίζεται σαν αυτοτελής απασχόληση π.χ. στον ΟΑΕΕ/ΤΕΒΕ (ασφαλισμένοι προ του 1993) ούτε θα απαλλάσσεται (ίσχυε για πρώτη ασφάλιση μετά το 1992). Αλλά, με βάσει τα φετινά εισοδήματα (και την φορολογική δήλωση που θα κατατεθεί το 2017) θα πληρωθούν εισφορές στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) ως εξής:

α) 20% για κύρια σύνταξη επί των καθαρών αμοιβών (κερδών).

β) 7,10% για υγεία. Δεν απαλλάσσονται όσοι ήδη είναι ασφαλισμένοι στο ταμείο της ΕΥΔΑΠ.

γ) Συν τις εισφορές σε περίπτωση επικουρικής ασφάλισης.

1. Η ίδια ρύθμιση θα ισχύει και για τυχόν αγροτικά εισοδήματα καθώς:

α) Δεν θα υπάρχει ειδικό καθεστώς φορολόγησης (το οποίο θα κρατήσουν για ένα μεσοδιάστημα οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες –με εισόδημα πάνω από 50% από αγροτική δραστηριότητα).

β) Τα επιπλέον, της μισθωτής απασχόλησης, έσοδα θα υπόκεινται σε ασφαλιστικές υποχρεώσεις. Περίπου στο 35%-38%.

γ)Ακολούθως θα επεμβαίνει η φορολογική επιβάρυνση.

1. Σε περίπτωση διαδοχικής ασφάλισης η σύνταξη θα υπολογιστεί με τον  ασφαλιστέο μισθό από το 2002 και μετά (ωσάν όλος ο χρόνος να διανύθηκε σε ένα ταμείο). Εδώ η ρύθμιση μοιάζει να είναι οριακά καλύτερη από την προϋπάρχουσα αλλά, δεν αναμένεται να τεθεί σε ισχύ πριν από τον επόμενο χρόνο…

• Όσοι έχουν διπλή (παράλληλη) ασφάλιση, ουσιαστικά είστε οι μεγάλο χαμένοι (Μηχανικοί, Δικηγόροι κ.α.) Για να συνεχιστεί αυτή η ασφάλιση θα πρέπει να πληρώνετε διπλές εισφορές είτε μέσω της ετέρας απασχόλησης και του εργοδότη που εκεί έχετε είτε εξ ιδίων. (Εάν πρόκειται για αυτοαπασχολούμενους θα πληρώνετε με βάσει τη φορολογική δήλωση όπως προείπαμε). Ως προς τις καταβαλλόμενες εισφορές, αυτές ναι μεν θα υπολογιστούν αλλά, για την χορήγηση ΜΙΑΣ (και μόνον) σύνταξης με οροφή τα 2.000 ευρώ. Ως εκ τούτου δεν μπορείτε να λάβετε δύο κατώτατες ή δύο εθνικές συντάξεις των 384 ευρώ κ.ο.κ. , παρά μόνο μια.
• Τα πλασματικά έτη τόσο για θεμελίωση όσο και για προσαύξηση σύνταξης, για αιτήσεις που υποβλήθηκαν στο ταμείο (ΙΚΑ) μετά την 12η Μαΐου 2016, κοστίζουν περισσότερο. Από 165 ευρώ το μήνα (για πτυχίο, παιδιά, ασφαλιστικά κενά κ.α.) πάνε στο 20% του μισθού του προηγούμενου, της αιτήσεως, μήνα πλήρους απασχόλησης. Συν το επικουρικό, το εφάπαξ κ.λπ. Όπως ίσχυε έως τώρα για τον στρατό που ήταν στο 20% του μισθού του προηγούμενου μήνα πλήρους απασχόλησης. Αλλά, στο στρατό προβλεπόταν –έως τώρα- έκπτωση που έφτανε το 50% (συν 15% για εφάπαξ καταβολή) σε περίπτωση αναγνώρισης πλασματικών για θεμελίωση μετά την 1/1/2015. Ενώ τώρα καταργείται αυτή η θετική πρόβλεψη.
• Για αιτήσεις συνταξιοδότησης μετά την 12η Μαΐου 2016 θα υπάρχει νέος τρόπος υπολογισμού που οδηγεί σε μείωση των καταβαλλομένων αποδοχών έως και 35% (σ.σ. ποσοστό αναπλήρωσης 40,7% για 40 έτη ασφάλισης ή μόλις 11,55% την 15ετία). Πάντως, για αιτήσεις που θα υποβληθούν μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2016 θα γίνεται περικοπή της μείωσης στο 50% για προκύπτουσα διαφορά (σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς) άνω του 20%. Δηλαδή, εάν η νέα σύνταξη προκύπτει μειωμένη κατά 26% σε σύγκριση με τον προηγούμενο νόμο 3863/10, η μείωση θα περιορίζεται στο 13% (για τις φετινές αιτήσεις). Εάν η (προκύπτουσα) μείωση είναι 19,9%, τότε θα την υποστεί ολόκληρη ο συνταξιούχος…
• Για τους εργαζόμενους που βγήκαν σε προσυνταξιοδοτικό καθεστώς (εθελούσιες) αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού και οι συντάξεις τους θα υπολογιστούν με το νέο (δυσμενέστερο) τρόπο που περιγράψαμε παραπάνω. Όποτε αυτοί συμπληρώσουν τα ηλικιακά όρια (σ.σ. τα οποία δεν εθίγησαν με τον γ’ μνημόνιο το περασμένο καλοκαίρι) και καταθέσουν τις αιτήσεις τους…
• Αλλάζει ωστόσο ο υπολογισμός της σύνταξης (επανακαθορισμός) στους ήδη συνταξιούχους των τραπεζών (Εμπορική, Alpha κ.λπ.) που λαμβάνουν την παροχή από το ΕΤΑΤ, το ΕΤΕΑ, ΕΤΕΑ κ.λπ. Εκεί, καταργείται η καταστατική πρόβλεψη για σύνταξη 3,14% για κάθε χρόνο στην ασφάλιση και πλέον τίθεται όριο το 1,75% για κάθε έτος στην ασφάλιση. Πρόσθετα, όταν λάβουν την κύρια σύνταξη από το νέο φορέα ΕΦΚΑ (διάδοχος του ΙΚΑ), η επικουρική θα υπολογιστεί όχι σαν το υπόλοιπο (ποσό) μέχρι την συμπλήρωση της (αρχικής) παροχής από το ΕΤΑΤ, ΕΤΕΑ κ.λπ.  αλλά, σαν ποσοστό 0,45% για κάθε χρόνο στην ασφάλιση. (Δεύτερη μείωση…)
• Εις το εξής η χήρα ή ο χήρος δεν θα λαμβάνει αυτοδίκαια την σύνταξη λόγω θανάτου. Εάν είναι κάτω των 52 ετών ο δικαιούχος θα λαμβάνει την σύνταξη λόγω θανάτου για 3 έτη και μετά αυτή θα καταργείται και δεν θα επανέρχεται. Εάν ο επιζών των συζύγων είναι 52 ετών θα την λαμβάνει για 3 έτη και μετά θα διακόπτεται. Επανερχόμενη στο 67ο έτος. Θα την λαμβάνει εφ όρου ζωής εάν είναι άνω των 55 ετών (αρχικά, για 3 έτη, στο 70% ης σύνταξης του θανόντος και ακολούθως στο 50%). Εξυπακούεται ότι αναλογικά θα δίνεται η παροχή τα ανήλικα τέκνα μέχρι το 18 έτος (το 24ο άμα σπουδάζουν και εφ όρου ζωής με περίπτωση ανικανότητας άνω του 67%).
• Σε περίπτωση εργασίας ο συνταξιούχος θα δει, στο εξής, ακόμη και εάν είχε αναλάβει εργασία πριν την δημοσίευση του νόμου, να περικόπτεται η σύνταξή του κατά 60%. Ανεξαρτήτως ύψους αυτής, ανεξαρτήτως εσόδων από την εργασία…
• Πέραν της 40ετίας ένας εργαζόμενος μπορεί να παραμείνει στην εργασία του (ή να ασκήσει νέα) καταβάλλοντας το 50% των αναλογουσών ασφαλιστικών εισφορών αλλά, μην λαμβάνοντας σύνταξη…
• Μέχρι την έκδοση της σύνταξης (σ.σ. με την ενοποίηση όλων των ταμείων σε ένα, διαδικασία χρονοβόρα και άκρως γραφειοκρατική- πέραν των θεμιτών ενστάσεων για την ουσία των εν λόγω ενοποιήσεων) η προσωρινή σύνταξη θα κυμαίνεται στο 50% (από 80% της εικαζόμενης σύνταξης σήμερα).
• Το ΕΚΑΣ καταργείται σταδιακά (μέχρι το 2019 εξαλείφεται), αρχής γενομένης από φέτος (2016) που δεν θα δοθεί το επίδομα σε όσους είναι πάνω από 65 ετών και λαμβάνουν περισσότερα από 664 ευρώ το μήνα (κύρια και επικουρική σύνταξη) ή έχουν οικογενειακό εισόδημα άνω των 11.000 ευρώ (916 ευρώ το μήνα).
• Το επίδομα γάμου και (ανήλικων) τέκνων περιορίζεται από ποσοστό (20% για το α’ παιδί, 15% για το δεύτερο, 10% για το τρίτο, καθώς για το επίδομα γάμου) και γίνεται ποσό όπως στους δημοσίους υπαλλήλους…
• Σε περίπτωση αναπηρικής σύνταξης  η εθνική σύνταξη (384 ευρώ για 20ετή –τουλάχιστον- ασφάλιση και 345 για 15ετή) θα δίνεται μειωμένη κατά 50% για ποσοστό αναπηρία έως 66,99%, και μειωμένη κατά 25% για ποσοστό αναπηρία άνω του 67% και έως 79,9%.
• Η αρχική έκπτωση στους επιστήμονες ελευθέρους επαγγελματίες (14% επί των ετήσιων εσόδων για δύο χρόνια και 15% για ακόμη  τρία χρόνια για τα επόμενα τρία έτη) θα πληρώνεται στην διάρκεια του επαγγελματικού βίου και πάντως προ της συνταξιοδότησης (62^ο έτος). Ουσιαστικά πρόκειται για δανεισμό των νέων επιστημόνων, κάτι σαν τα φοιτητικά δάνεια στο εξωτερικό τα οποία πληρώνονται με την ανάληψη εργασίας…
• Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και τώρα που η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι καθιερώνονται ενιαίοι κανόνες αλλά, οι μισθωτοί πληρώνουν εισφορές επί 14 μήνες (στον ιδιωτικό τομέα) και λαμβάνουν σύνταξη με βάση το εισόδημα των 12 μηνών. Αντιθέτως, οι εισφορές των ελεύθερων επαγγελματίων που δηλώνουν χαμηλό εισόδημα (σ.σ. για φορολογικές δηλώσεις κάτω των 5.860 ευρώ το χρόνο) υπολογίζονται με 12 μισθούς ανειδίκευτου εργάτη…

Οι νέοι Φόροι

Το νέο φορολογικό είναι απόλυτα συνδεδεμένο με το ασφαλιστικό. Έρχεται και επιβάλλει φόρους στα χαμηλά εισοδήματα και επιβαρύνει δυσανάλογα τα μεσαία στρώματα.

Το βάρος «προσαρμογής» στην πρώτη αξιολόγηση του γ’ μνημονίου στηρίχτηκε σε νέα ευφάνταστη φορολόγηση πάνω στα ακίνητα, τα κινητά στοιχεία, επιβάλλεται επί κάθε δαπάνης και προβλέπεται σε κάθε είσπραξη. Σε αυτά περιλαμβάνονται και πρωτοφανή μέτρα όπως: η φορολογία σε σταθερά τηλέφωνα και το internet. Επίσης, φόροι επιβάλλονται, ως συνήθως,  τα αυτοκίνητα, τα εταιρικά ΙΧ, τα τσιγάρα και τον καπνό, τον καφέ, τα καύσιμα (βενζίνη, πετρέλαιο και υγραέριο), μπύρα κ.α. Ακόμη και τα παγωτά θα είναι πιο ακριβά φέτος καθώς μεταφέρθηκαν σε ΦΠΑ 24% από 13% μέχρι πέρυσι.

-Ειδικά για την έμμεση φορολογία αυξήθηκαν οι φόροι σε καύσιμα, ποτά, τσιγάρα, μπύρες, είδη πρώτης ανάγκης, τρόφιμα (ΦΠΑ στο 24%), είδη εστίασης, ξενοδοχεία.

-Καταργήθηκαν από 1η Ιουνίου οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ σε Θάσο, Άνδρο, Τήνο, Κάρπαθο, Μήλο, Σκύρο, Αλόννησο, Κέα, Αντίπαρο και Σίφνο.

-Επιβλήθηκε φόρος 10% επί του λογαριασμού συνδρομητικής τηλεόρασης από 1/6/2016.

-Προβλέπεται από 1/1/2017 φόρος 5% επί του λογαριασμού σταθερής τηλεφωνίας, περιλαμβανομένων  και των ευρυζωνικών υπηρεσιών (internet).

-Επιβάλλεται από 1-1-17 φόρος 0,10 ευρώ ανά 100 ml υγρού ηλεκτρονικού τσιγάρου.

-Από 1-1-17 επιβάλλεται φόρος στον καφέ 3 ευρώ ανά κιλό για τον καβουρδισμένο, 2 ευρώ για τον μη καβουρδισμένο, 4 ευρώ για τον στιγμιαίο και τα συμπυκνώματα καφέ κ.α.

Αναφορικά με τα ακίνητα, εφόσον μειώθηκαν (οριακά) ο αντικειμενικές τιμές από την άλλη… αυξήθηκαν οι συντελεστές. Κυρίως για ακίνητα συνολικής αξίας άνω των 200.000 ευρώ. Ποσό που ορίζεται, πλέον, σαν το όριο για τη μεγάλη περιουσία στην Ελλάδα. Έτσι:

-Αυξάνονται οι συντελεστές του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ από 0,1 έως 1% που είναι σήμερα σε έως και 1,15% (φόρος που επιβάλλεται από τις 200.000 ευρώ).

-Αυξάνονται οι συντελεστές για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ στα οικόπεδα.

Επίσης, σημαντική είναι η επιβάρυνση των μισθωτών καθώς και κάθε φορολογουμένου λόγω μείωσης του αφορολογήτου ποσού, αύξησης των συντελεστών παρακράτησης  και αύξησης της εισφοράς αλληλεγγύης.

-Έτσι το αφορολόγητο περιορίζεται στα 8.636 ευρώ (από 9.545) μόνο για μισθωτούς. Και γίνεται 8.864 ευρώ για ένα τέκνο (έκπτωση φόρου 1.950 ευρώ) ή 9.090 ευρώ για δύο παιδιά (αφορολόγητο 2.000 ευρώ).

Κατά τα λοιπά η κλίμακα φόρου εξελίσσεται ως εξής:

Ποσό (ευρώ)	Φόρος
0-20.000	22%
20.001-30.000	29%
30.001-40.000	37%
40.001 και πάνω	45%

Η κλίμακα επιβολής του τέλους αλληλεγγύης ακολουθεί την παρακάτω κλίματα:

Ποσό (ευρώ)	Ποσοστό
0-12.000	0%
12.001-20.000	2,2%
20.001-30.000	5%
30.001-40.000	6,5%
40.001-65.000	7,5%
65.0001-220.000	9%
220.001 και πάνω	10%

Τέλος, σημαντική είναι η φορολογική επιβάρυνση, πέραν των επιπλέον ασφαλιστικών εισφορών, σε περίπτωση εισοδήματος από άλλη πηγή. Αυτά τα ποσά δεν θα φορολογούνται ξεχωριστά (με την κλίμακα των ελευθέρων επαγγελματιών ή αγροτών) αλλά, θα αθροίζονται στο εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες. Και θα επιβάλλεται ο ανώτερος φορολογικός συντελεστής (καθώς θα έχει εξαντληθεί το -μικρότερο- αφορολόγητο και οι χαμηλοί συντελεστές π.χ. 22% και 29%). Επίσης θα καταβάλλεται και αυξημένος τέλος αλληλεγγύης (βλέπε πίνακα).

Ειδικά για όσους έχουν συμπληρωματικό εισόδημα από αγροτικές ασχολίες, θα καταργηθεί ο ειδικός τρόπος φορολόγησης για όσους δεν είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες. Έτσι, η εν λόγω κατηγορία θα επιβαρυνθεί διπλά: α/ θα χάσει τις απαλλαγές για τους αγρότες και β/ το εν λόγω ποσό θα αθροιστεί στην (δυσμενέστερη για τα υψηλά εισοδήματα) κλίμακα των μισθωτών!